Bạn đang lo lắng về không biết cách lập di chúc thế nào cho hợp pháp? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từng bước về cách thức lập di chúc hợp pháp, giúp bạn bảo vệ được quyền lợi cho bản thân và cho người thừa kế sau này.
1. Các bước lập di chúc hợp pháp
Lập di chúc hợp pháp cần thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Người lập di chúc phải đủ điều kiện:
- Đảm bảo tình trạng sức khỏe;
- Lập di chúc theo ý nguyện của mình;
- Kê khai đầy đủ thông tin cá nhân;
- Liệt kê tài sản hiện có và tỷ lệ phân chia;
- Nêu rõ mối quan hệ với người được hưởng thừa kế.
- Bước 2: Xác định hình thức lập di chúc:
- Di chúc bằng văn bản (bắt buộc);
- Di chúc bằng miệng là di chúc dự phòng trong trường hợp không đủ khả năng để lập di chúc văn bản theo quy định.
- Bước 3: Tiến hành viết di chúc;
- Bước 4: Xác thực tính hợp lệ di chúc, gồm:
- Nội dung di chúc phù hợp, rõ ràng;
- Không vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội;
- Phải xác nhận di chúc bằng cách ký tên, đóng dấu vân tay.
- Bước 5: Thông báo về thời điểm lập di chúc và gửi di chúc tại Văn phòng công chứng hoặc nơi an toàn khác (nếu di chúc lập thành văn bản).
2. Thủ tục lập di chúc tại phòng Công chứng
Quy trình lập di chúc với hình thức công chứng thể hiện như sau:
- Bước 1: Người lập di chúc đến phòng công chứng:
- Có thể lựa chọn văn phòng công chứng hợp pháp;
- Hoặc phòng công chứng do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định trong tài sản liên quan đến bất động sản trong phạm vi tỉnh (theo Điều 42 Luật Công chứng 2014).
- Bước 2: Nộp phiếu yêu cầu công chứng kèm các giấy tờ cá nhân, bản di chúc và các giấy tờ khác.
- Bước 3: Công chứng viên yêu cầu bổ sung (nếu cần);
- Bước 4: Kiểm tra nội dung/dự thảo bản di chúc;
- Bước 5: Ký chứng nhận sau khi di chúc hợp lệ
- Bước 6: Trả kết quả công chứng;
- Bước 7: Thực hiện thủ tục nhờ Văn phòng Công chứng lưu giữ di chúc (nếu có).
Lưu ý: Có thể yêu cầu Công chứng viên tới chỗ ở của người lập di chúc để lập (Thủ tục tương tự như lập di chúc tại phòng Công chứng theo Điều 639 Bộ luật Dân sự 2015).
>> Xem thêm: Tư vấn luật về di chúc online
3. Thủ tục lập di chúc tại UBND cấp xã
Đối với di chúc chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã cần:
- Chuẩn bị giấy tờ và bản di chúc;
- Nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã ở bất kỳ đâu, không phụ thuộc vào nơi cư trú của người lập di chúc;
- Tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra tính hợp lệ;
- Ký trực tiếp vào di chúc tại Ủy ban nhân dân cấp xã;
- Người chứng thực trả kết quả.
4. Hồ sơ cần chuẩn bị
Bộ hồ sơ yêu cầu công chứng, chứng thực gồm các giấy tờ sau:
- Phiếu yêu cầu công chứng, chứng thực;
- Dự thảo di chúc;
- CCCD/Hộ chiếu của người yêu cầu;
- Giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc giấy tờ có giá trị thay thế đối với tài sản phải đăng ký.
- Các giấy tờ có liên quan đến hợp đồng hoặc giao dịch liên quan đến tài sản trong di chúc.
5. Một số lưu ý khi lập di chúc
5.1. Trường hợp nào di chúc không có hiệu lực?
04 trường hợp di chúc không có hiệu lực gồm:
- Người hưởng thừa kế chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;
- Di chúc có cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa thừa kế;
- Di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế;
- Phần di chúc không hợp pháp một phần hoặc toàn bộ thì cũng không có hiệu lực.
5.2. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc gồm những ai?
Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc phải là:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ chồng;
- Con thành niên mà không có khả năng lao động.
Ngoài ra, còn phải đáp ứng các điều kiện tại khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự, như sau:
- Không từ chối nhận di sản;
- Không thuộc các trường hợp không có quyền hưởng di sản gồm:
- Bị kết án về tội cố ý xâm phạm sức khỏe, tính mạng,…;
- Có hành vi vi phạm về nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người lập di chúc: đánh đập, bạo lực,…;
- Có hành vi gian dối hoặc cưỡng ép người lập di chúc;
- Có hành vi cố ý xâm phạm tính mạng đối với người lập di chúc nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản của người khác.
- Các hành vi khác được ghi nhận theo quy định.
5.3. Một người có thể lập nhiều bản di chúc không? Bản nào sẽ có hiệu lực?
Một người hoàn toàn được lập nhiều bản di chúc cho nhiều phần tài sản, miễn là di chúc hợp pháp và có hiệu lực pháp luật.
Trường hợp một tài sản được ghi trong nhiều bản di chúc thì bản di chúc sau cùng sẽ được áp dụng thi hành với điều kiện là bản di chúc sau cùng hợp pháp theo khoản 5 Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015.
Với bài tư vấn trên sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức pháp lý cơ bản về cách thức lập di chúc hợp pháp, tạo điều kiện cho bạn tránh mắc phải những sai lầm không đáng có. LSAT luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng bạn trên con đường pháp lý. Trân trọng cảm ơn!
– Thảo Vy (Được sự cố vấn của LS. Diếp Quốc Hoàng) –
Bài viết hữu ích:
