Hôn nhân là mối quan hệ vợ chồng sau khi kết hôn và phải được đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền. Vậy trong các trường hợp nào thì không công nhận quan hệ vợ chồng? Các thủ tục pháp lý, hậu quả kèm theo? Bài viết sau đây Luật sư An Tâm sẽ cung cấp thông tin liên quan đến vấn đề này, mời bạn đọc tham khảo.

1. Trường hợp không công nhận quan hệ vợ chồng

Pháp luật không công nhận mối quan hệ hôn nhân giữa các bên trong các trường hợp sau:

  • Không đăng ký kết hôn;
  • Kết hôn cùng giới;
  • Không đủ điều kiện kết hôn;
  • Đăng ký kết hôn không đúng thẩm quyền.

Tham khảo bài viết: Những Trường Hợp Không Được Phép Kết Hôn 

2. Thủ tục và hồ sơ yêu cầu không công nhận quan hệ vợ chồng

2.1. Hồ sơ yêu cầu không công nhận quan hệ vợ chồng

Hồ sơ bao gồm:

  • Đơn yêu cầu không công nhận quan hệ vợ chồng;
  • Bản sao CCCD, sổ hộ khẩu;
  • Bản sao Giấy khai sinh các con (nếu có);
  • Giấy tờ liên quan trong trường hợp có tranh chấp về tài sản.

2.2. Quy trình giải quyết yêu cầu không công nhận quan hệ vợ chồng

Thủ tục gồm các bước sau: 

  • Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ;
  • Bước 2: Nộp hồ sơ đến Tòa án có thẩm quyền;
  • Bước 3: Tòa án xem xét và thụ hồ sơ;
  • Bước 4: Tòa án xét xử sơ thẩm vụ án nếu hòa giải không thành;
  • Bước 5: Nhận quyết định không công nhận quan hệ vợ chồng.

>> Xem thêm: Tư vấn luật dân sự online

3. Cơ quan giải quyết yêu cầu không công nhận quan hệ vợ chồng

Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người nhận đơn yêu cầu không công nhận quan hệ vợ chồng (bị đơn) cư trú, làm việc theo quy định của pháp luật. 

4. Hậu quả pháp lý khi không công nhận quan hệ vợ chồng

  • Quan hệ nhân thân:
    • Về mặt pháp lý, các quyền và nghĩa vụ vợ chồng không phát sinh trong quá trình chung sống;
    • Nếu có con chung, các quyền và nghĩa vụ sẽ phát sinh như cha mẹ với con;
    • Quan hệ hôn nhân xác lập từ thời điểm nam nữ đăng ký kết hôn.
  • Quan hệ tài sản:
    • Tài sản có được khi chung sống không phải là tài sản chung hợp của vợ chồng;
    • Tài sản sẽ được chia theo thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì sẽ do Tòa án giải quyết.
  • Quan hệ đối với con chung: giải quyết như ly hôn. Con chung sẽ được một bên trực tiếp nuôi, bên còn lại có nghĩa vụ cấp dưỡng.

5. Một số câu hỏi liên quan:

5.1. Sống thử có bị xử lý vi phạm về không đăng ký kết hôn không?

Không. Pháp luật không cấm việc chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn nên việc sống thử không bị xử lý vi phạm. 

5.2. Có được hưởng thừa kế khi vợ hoặc chồng chết nhưng không đăng ký kết hôn không?

Không. Nam nữ chung sống như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn thì không được xem là vợ chồng hợp pháp. Trong vấn đề thừa kế sẽ không hưởng tài sản, trừ trường hợp có để lại di chúc chỉ định người được hưởng.

5.3. Chưa đăng ký kết hôn có được tổ chức đám cưới không?

Có. Pháp luật không cấm tuy nhiên việc tổ chức đám cưới trước kết hôn không có giá trị về mặt pháp lý, để được công nhận là vợ chồng hợp pháp các cặp đôi nên đăng ký kết hôn tại các cơ quan có thẩm quyền.

5.4. Có bị xử lý khi ngoại tình với người chưa đăng ký kết hôn không?

Không. Chung sống nhưng chưa đăng ký kết hôn thì vẫn không được xem là vợ chồng hợp pháp. Trường hợp này không bị xử lý phạt.

5.5. Đính hôn có phải là hành vi không công nhận quan hệ vợ chồng không?

Đúng. Việc đính hôn không phải là hành vi công nhận quan hệ vợ chồng. Về mặt pháp lý, pháp luật chỉ công nhận là vợ chồng khi hai người đăng ký kết hôn.

Lựa chọn chung sống không kết hôn đang trở nên phổ biến nhưng pháp luật không công nhận quan hệ vợ chồng. Nếu anh chị đang dự định đăng ký kết hôn hoặc gặp vấn đề khác liên quan đến hôn nhân, hãy liên hệ ngay với Luật sư An Tâm để được hỗ trợ nhanh chóng và kịp thời.

Hồng Nhung (Được sự cố vấn của LS. Diếp Quốc Hoàng) –

Bài viết hữu ích: