Mang thai hộ là thuật ngữ chỉ hoạt động mang thai hỗ trợ cho các cặp gia đình không thể thực hiện quá trình mang thai thông thường. Tuy nhiên, vẫn có sự nhầm lẫn giữa mang thai vì mục đích nhân đạo và mang thai vì mục đích thương mại. Luật sư An Tâm sẽ giúp anh/chị phân biệt rõ về hai khái niệm này như sau: 

1. Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là gì?

Mang thai vì mục đích nhân đạo được hiểu là việc mang thai hộ: 

  • Người phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại;
  • Giúp cho các cặp vợ, chồng không thể mang thai và sinh con dù đã áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản:
    • Bằng việc lấy noãn của vợ và tinh trùng của người chồng để thụ tinh ống nghiệm;
    • Sau đó cấy vào tử cung của người phụ nữ tự nguyện mang thai để thực hiện việc mang thai hộ. 

2. Mang thai hộ vì mục đích thương mại là gì?

Mang thai hộ vì mục đích thương mại là việc một người phụ nữ mang thai cho người khác bằng việc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để được hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác. 

>> Xem thêm: Tư vấn luật dân sự online

3. Phân biệt giữa mang thai thai hộ vì mục đích nhân đạo và thương mại

Tiêu chíMang thai vì mục đích nhân đạo Mang thai vì mục đích thương mại
Đối tượng Phụ nữ tự nguyện, không bị cưỡng ép dưới bất kỳ hình thức nào.Phụ nữ tự nguyện và có trường hợp bị cưỡng ép.
Điều kiện 
  • Là người thân thích cùng họ hàng;
  • Đã từng sinh con và chỉ mang thai một lần;
  • Ở độ tuổi phù hợp và có xác nhận của tổ chức y tế;
  • Có sự đồng ý của chồng về mang thai hộ;
  • Đã được tư vấn y tế, pháp lý, tâm lý. 
  • Không có bất kỳ quan hệ nào với người nhờ mang thai hộ;
  • Đã từng/ chưa từng mang thai trước đó; 
  • Tự nguyện:
    • Đảm bảo về sức khỏe và tâm sinh lý; 
    • Ở độ tuổi phù hợp;
    • Biết rõ về vấn đề mang thai hộ; 
    • Được xác nhận của cơ sở y tế;  
  • Ép buộc: 
    • Không đảm bảo về sức khỏe và tâm sinh lý;
    • Không biết rõ về vấn đề mang thai hộ. 
Mục đích Hỗ trợ cho những gia đình khó sinh hoặc hiếm muộn. Xem như là một giao dịch và tìm kiếm lợi nhuận. 
Quyền lợi 
  • Được hưởng chế độ thai sản về lao động, bảo hiểm xã hội đến khi giao đứa trẻ mang thai hộ về cha mẹ bé; 
  • Được sự chăm sóc, quan tâm từ bác sĩ và người nhờ mang thai hộ; 
  • Nếu bên nhờ mang thai hộ từ chối nhận con thì người mang thai có quyền yêu cầu Tòa án buộc nhận lại con;
  • Được pháp luật bảo hộ trong trường hợp bị xâm phạm quyền lợi thai sản. 
  • Không được sự công nhận của pháp luật; 
  • Không có bất kỳ quyền lợi nào về chế độ thai sản theo quy định pháp luật; 
  • Trường hợp bên thuê mang thai không trả phí hay không nhận con thì người mang thai hộ không có quyền yêu cầu Tòa giải quyết theo pháp luật. 
Nghĩa vụ 
  • Phải giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ; 
  • Tuân thủ quy định về khám thai sản;
  • Quan tâm, chăm sóc thai nhi trong quá trình mang thai. 
  • Phải giao trẻ sau khi hoàn tất việc mang thai thuê;
  • Đảm bảo sự phát triển của thai nhi ổn định; 
  • Trường hợp phát sinh về sức khỏe thai nhi sẽ bị xem là vi phạm hợp đồng. 
Hậu quả pháp lýKhông phát sinh
  • Cá nhân: 
    • Bị phạt 5 – 10 triệu đồng; 
    • Nộp số tiền bất hợp pháp từ mang thai thuê;  
  • Tổ chức:
    • Phạt 50 – 200 triệu đồng;
    • Cải tạo không giam giữ 02 năm;
    • Phạt từ 03 tháng – 02 năm. 

4. Một số câu hỏi thường gặp: 

4.1. Sau khi mang thai hộ muốn giữ con lại được không?

  • Thẩm quyền: Tòa án là cơ quan giải quyết; 
  • Con sinh ra vì mục đích nhân đạo là con chung của vợ chồng nhờ mang thai, kể từ lúc con được sinh ra. 

Do đó, nếu bên mang thai hộ không giao con thì bên cha mẹ được quyền khởi kiện để đòi lại con. 

4.2. Cơ quan có thẩm quyền xác định cha, mẹ cho con? 

  • Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha mẹ, con theo pháp luật; 
  • Tòa án cho thẩm quyền giải quyết tranh chấp do xác định cha mẹ, con. 

4.3. Xác nhận cha, mẹ cho đứa trẻ được mang thai hộ như thế nào? 

  • Con được sinh ra do việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, thì người nhờ mang thai sẽ là cha, mẹ của đứa trẻ;
  • Thực hiện thủ tục xác nhận cha mẹ tại cơ quan đăng ký hộ tịch.

Mang thai hộ không còn quá xa lạ hiện nay, tuy nhiên chế độ bảo vệ và công nhận của pháp luật chỉ áp dụng đối với mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Đối với mang thai thuê vì thương mại thì đây được xem là vi phạm pháp luật. Nếu vẫn còn vướng mắc, hãy liên hệ ngay với Luật sư An Tâm để được hỗ trợ. 

Diễm Phúc (được sự cố vấn của LS. Diếp Quốc Hoàng) –

Bài viết hữu ích: