Bạn có biết rằng mình có những quyền gì khi lập di chúc? Sử dụng quyền thế nào để không trái với pháp luật? Đừng lo! LSAT sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin về các quyền khi lập di chúc. Đọc ngay bài viết dưới đây để bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Quyền của người lập di chúc
Người lập di chúc có các quyền sau đây:
- Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;
- Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;
- Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;
- Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;
- Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.
2. Quyền và nghĩa vụ của người nhận di sản
2.1. Quyền của người nhận di sản
Người nhận di sản có những quyền, gồm:
- Được hưởng và sử dụng tài sản thừa kế theo đúng phần mình được hưởng;
- Yêu cầu nhận phần di sản nếu chưa được nhận đúng theo di chúc hoặc theo pháp luật;
- Bảo vệ quyền lợi của mình đối với phần di sản được hưởng.
2.2. Nghĩa vụ của người nhận di sản
Người nhận di sản phải thực hiện các nghĩa vụ đối với di sản được nhận, gồm:
- Thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi được nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác;
- Giữ gìn và bảo quản tài sản thừa kế;
- Thực hiện đóng các khoản phí theo quy định (nếu có);
- Tôn trọng di chúc và thực hiện di chúc theo ý nguyện của người để lại di sản;
- Các nghĩa vụ khác theo di chúc hoặc theo quy định pháp luật
3. Điều kiện đối với người lập di chúc
Di chúc hợp pháp, người lập di chúc cần có đủ các điều kiện sau:
- Người lập di chúc không bị mất năng lực hành vi dân sự, lập di chúc trong tình trạng minh mẫn, sáng suốt;
- Không bị cưỡng ép, lừa dối hoặc nhận tác động từ người khác;
- Đủ độ tuổi lập di chúc theo quy định.
>> Xem thêm: Tư vấn luật về di chúc online
4. Di chúc hợp pháp cần đáp ứng điều kiện gì?
04 điều kiện để di chúc hợp pháp (theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015):
- Lập di chúc trong trạng thái minh mẫn, sáng suốt;
- Không bị ảnh hưởng từ tác động bên ngoài, bị lừa dối hoặc cưỡng ép;
- Nội dung di chúc không thuộc điều cấm của pháp luật, không trái với đạo đức xã hội;
- Hình thức di chúc phải đúng theo quy định.
Lưu ý: Di chúc miệng chỉ có hiệu lực khi người lập di chúc bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản. Nếu sau 03 tháng, kể từ thời điểm lập di chúc mà người lập di chúc còn sống khỏe mạnh thì di chúc miệng bị hủy bỏ.
5. Một số câu hỏi thường gặp
5.1. Ai được quyền giữ di chúc?
- Tổ chức hành nghề công chứng (Văn phòng/phòng công chứng) hoặc người khác được quyền giữ di chúc khi người lập di chúc yêu cầu.
- Trường hợp gửi người khác giữ di chúc thì người giữ di chúc phải có đủ năng lực hành vi dân sự và đủ tuổi.
Ngoài ra, tổ chức công chứng và cá nhân phải có trách nhiệm giữ bí mật nội dung di chúc, bảo quản và giao lại di chúc khi người lập di chúc chết (theo Điều 641 Bộ luật Dân sự 2015).
5.2. Có được ủy quyền cho người khác thực hiện di chúc không?
Không được ủy quyền cho người khác thực hiện công việc công chứng di chúc theo khoản 1 Điều 56 Luật Công chứng 2014.
Như vậy, người lập di chúc phải tự mình đến Phòng công chức để làm thủ tục, ngoại trừ người bị hạn chế về thể chất hoặc không biết chữ thì phải ủy quyền để người làm chứng soạn thảo di chúc bằng văn bản theo ý nguyện của mình (có công chứng, chứng thực).
5.3. Người lập di chúc không cho bán di sản có được không?
Có 02 trường hợp xảy ra:
- Trường hợp 1: Nội dung di chúc ghi rõ là di sản không được bán thì phải thực hiện theo và không được làm trái.
- Trường hợp 2: Nội dung ghi chúc không ghi rõ thì có thể chuyển nhượng nếu là người thừa kế hợp pháp của phần tài sản được chia đó (theo Điều 158 Bộ luật Dân sự 2015).
Tóm lại, người lập di chúc được chủ động sử dụng những quyền định đoạt, chỉ định người thừa kế, truất quyền thừa kế và một số quyền khác nhưng phải tuân theo quy định của pháp luật. Nếu bạn đang có nhu cầu lập di chúc nhưng chưa rõ về các quyền được thực hiện, hãy liên hệ với LSAT để được hỗ trợ, tư vấn chuyên nghiệp với chi phí hợp lý.
– Thảo Vy (Được sự cố vấn của LS. Diếp Quốc Hoàng) –
Bài viết hữu ích:
