Thừa kế đất đai là vấn đề quan trọng bởi giá trị đất ngày càng cao, thủ tục đất đai phức tạp và có nhiều tranh chấp hơn, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều người. Vậy, Thời điểm mở thừa kế đất đai là khi nào? Quy trình nhận thừa kế đất đai như thế nào? Cần lưu ý những chi phí gì khi thừa kế đất đai? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về quy định và thủ tục thừa kế đất đai.
1. Thời điểm mở thừa kế đất đai
Thời điểm mở thừa kế đất đai là thời điểm người để lại đất chết. Ngoài ra, một người đã chết được xác định:
- Sau 03 năm, kể từ ngày Tòa án có quyết định tuyên bố mất tích mà vẫn không có tin tức là còn sống;
- Sau 05 năm, biệt tích trong chiến tranh sau và không có tin tức còn sống;
- Sau 02 năm, kể từ ngày bị tai nạn hoặc thiên tai mà không có tin xác thực là còn sống, trừ trường hợp khác có quy định;
- Biệt tịch 05 năm liền trở lên và không có tin còn sống theo quy định của pháp luật.
2. Thủ tục thừa kế đất đai theo di chúc
Thủ tục nhận thừa kế đất đai theo di chúc như sau:
- Bước 1: Nộp hồ sơ khai nhận thừa kế đất đai theo di chúc đến Văn phòng/Phòng công chứng;
- Bước 2: Công chứng viên kiểm tra giấy tờ;
- Bước 3: Xác minh quyền sử dụng đất của người để lại cho người được hưởng;
- Bước 4: Niêm yết văn bản khai nhận tại:
- Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản;
- Ủy ban nhân dân cấp xã nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người để lại di sản ( nếu không xác định được nơi thường trú cuối cùng)
- Bước 5: Nhận kết quả công chứng (sau 15 ngày niêm yết).
>> Xem thêm: Tư vấn luật về di chúc online
3. Thủ tục thừa kế đất đai theo pháp luật
Thừa kế đất đai theo pháp luật được hiểu là đối tượng thừa kế di sản là đất đai mà người để lại di sản không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp lệ theo quy định.
Thủ tục thừa kế đất đai theo pháp luật gồm các bước sau:
- Bước 1: Người thừa kế chuẩn bị hồ sơ, gồm:
- Phiếu yêu cầu công chứng;
- Giấy tờ tùy thân: CCCD/Hộ chiếu của người nhận thừa kế;
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng hoặc giấy tờ có giá trị thay thế đối với đất đai;
- Văn bản thỏa thuận phân chia tài sản đất đai (nếu có thỏa thuận khác);
- Các giấy tờ khác có liên quan.
- Bước 2: Nộp hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền công chứng, chứng thực;
- Bước 3: Kiểm tra hồ sơ và giải thích quyền, nghĩa vụ cho người được hưởng;
- Bước 4: Đọc lại nội dung thỏa thuận thừa kế;
- Bước 5: Ký xác nhận và nhận kết quả công chứng.
4. Các loại thuế phải nộp khi thừa kế đất đai
Cá nhân nhận thừa kế đất đai phải nộp thuế thu nhập cá nhân trừ trường hợp được miễn:
- Giữa vợ với chồng;
- Cha mẹ đẻ với con đẻ;
- Cha mẹ nuôi với con nuôi;
- Cha mẹ chồng với con dâu;
- Cha mẹ vợ với con rể;
- Ông bà với cháu;
- Anh chị em ruột với nhau.
5. Một số câu hỏi thường gặp
5.1. Các khoản tiền phải nộp khi nhận thừa kế đất đai:
Khi nhận thừa kế đất đai, có thể phải nộp 04 khoản tiền sau:
- Thuế thu nhập cá nhân, trừ trường hợp được miễn (theo điểm c khoản 9 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC);
- Lệ phí trước bạ trừ trường hợp được miễn, tương tự như thuế thu nhập cá nhân (theo khoản 10 Điều 10 Nghị định 10/2022/NĐ-CP);
- Lệ phí cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với trường hợp cấp mới;
- Phí thẩm định hồ sơ (theo điểm i khoản 1 Điều 5 Thông tư 85/2019/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Thông tư 106/2021/TT-BTC).
Lưu ý: Trường hợp được miễn Thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ thì vẫn có nghĩa vụ kê khai với cơ quan thuế.
5.2. Đất không có sổ có chia thừa kế được không?
Đất không có sổ đỏ vẫn được chia thừa kế theo quy định của pháp luật. Có thể chia thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật, tùy trường hợp cụ thể (theo Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP).
5.3. Người nước ngoài có được nhận thừa kế là quyền sử dụng đất không?
Người nước ngoài không được cấp GIấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (theo khoản 3 Điều 186 Luật Đất đai 2013).
Tuy nhiên, người nước ngoài vẫn được nhận thừa kế theo phần chuyển nhượng hoặc được tặng cho quyền sử dụng đất.
Như vậy, việc nắm rõ các quy định về thừa kế đất đai sẽ phần nào giúp bạn hạn chế tranh chấp cũng như mâu thuẫn trong gia đình. Nếu anh, chị cần chúng tôi hỗ trợ trực tiếp về vấn đề mà bạn đang gặp phải, hãy liên hệ ngay cho LSAT để được hướng dẫn và giải đáp kịp thời.
– Thảo Vy (Được sự cố vấn của LS. Diếp Quốc Hoàng) –
Bài viết hữu ích:
