Hôn nhân là sự đúc kết của tình yêu, còn con cái là sự kết tinh yêu thương của cha mẹ và đó được xem là sự thiêng liêng của gia đình. Vì vậy, dưới vẻ đẹp hôn nhân đó, quyền và nghĩa vụ giữa cha mẹ và con cái cũng phát sinh. LSAT sẽ chia sẻ những thông tin bổ ích về vấn đề này, mời anh/chị cùng đọc. 

1. Quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ đối với con

  • Quyền của cha, mẹ với con: 
    • Quyền nhân thân:
      • Thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con;
      • Chăm lo học tập, giáo dục con phát triển về thể chất, trí tuệ, đạo đức; 
      • Trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con thành niên đã mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi mình;
      • Giám hộ hoặc đại diện cho con chưa thành niên, con mất năng lực hành vi dân sự; 
      • Không được phân biệt đối xử với con; 
      • Không xúi giục, ép buộc con làm việc trái pháp luật, đạo đức xã hội. 
    • Quyền tài sản:
      • Quản lý tài sản riêng của con; 
      • Định đoạt tài sản riêng của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự. 
    • Hạn chế quyền của cha mẹ đối với con chưa thành niên:
      • Cha, mẹ bị kết án về tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người với lỗi cố ý hoặc xâm phạm nghĩa vụ đối với con; 
      • Phá tán tài sản của con; 
      • Có lối sống đồi trụy;
      • Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, đạo đức xã hội. 
  • Nghĩa vụ của cha, mẹ với con: 
    • Nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng: Cha, mẹ có quyền và nghĩa vụ ngang nhau;
    • Giáo dục con:
      • Môi trường gia đình đầm ấm, hòa thuận; 
      • Làm gương tốt cho con về mọi mặt;
      • Phối hợp chặt chẽ nhà trường, cơ quan, tổ chức trong việc giáo dục con; 
      • Hướng dẫn con chọn nghề, tôn trọng sự lựa chọn nghề của con; 
      • Đề nghị sự giúp đỡ của cơ quan, tổ chức về giáo dục con khi gặp khó khăn không thể giải quyết;
    • Đại diện cho con: 
      • Khi con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự; 
      • Cha mẹ được tự mình thực hiện giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho con; 
      • Giao dịch về bất động sản, động sản của con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự: phải có sự thỏa thuận của cha mẹ. 
      • Cha mẹ chịu trách nhiệm liên đới đối với tài sản của con. 
    • Bồi thường thiệt hại do con gây ra: đối với con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự. 

2. Quyền và nghĩa vụ của con đối với cha mẹ

  • Quyền của con đối với cha, mẹ: 
    • Được cha mẹ yêu thương, tôn trọng, chăm sóc và học tập, phát triển theo quy định pháp luật;
    • Khi chưa thành niên, con mất năng lực hành vi dân sự được quyền sống chung với cha mẹ và được nuôi dưỡng chăm sóc; 
    • Khi trưởng thành có quyền tự do lựa chọn nghề nghiệp, nơi cư trú, học tập theo nguyện vọng của mình; 
    • Được hưởng quyền tài sản tương xứng với công sức đóng góp vào tài sản gia đình; 
    • Có quyền có tài sản riêng. 
  • Nghĩa vụ của con đối với cha, mẹ:
    • Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ; 
    • Con chưa thành niên lựa chọn công việc không trái với quy định pháp luật;
    • Khi sống chung với cha mẹ, con có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động sản xuất tạo thu nhập đảm bảo đời sống gia đình; 
    • Đóng góp thu nhập vào nhu cầu gia đình phù hợp với khả năng của mình;
    • Chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ khi già yếu, bệnh tật, mất năng lực dân sự, không có khả năng lao động.

3. Chế độ bảo vệ của pháp luật đối với quyền và nghĩa vụ cha mẹ và con 

  • Được pháp luật tôn trọng và bảo vệ quyền, nghĩa vụ; 
  • Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân vẫn phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với cha, mẹ; 
  • Cha, mẹ không được làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động, con không có tài sản tự nuôi mình; 
  • Đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản tự nuôi mình. 

4. Những câu hỏi thường gặp: 

4.1. Cha mẹ bị hạn chế quyền với con có chưa thành niên phải cấp dưỡng cho con? 

Vẫn phải cấp dưỡng cho con, cụ thể: 

  • Việc hạn chế không làm giảm nghĩa vụ cấp dưỡng của cha mẹ đối với con;
  • Việc hạn chế quyền với con một phần được phát sinh do vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con, do đó vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng bình thường. 

4.2. Con đi nghĩa vụ, cha mẹ được hưởng chế độ như thế nào? 

Cha mẹ được hưởng các chế độ khi con đi nghĩa vụ, gồm:

  • Hỗ trợ nhà ở 3.000.000 đồng/suất/lần (theo Nghị định 27/2016/NĐ-CP);
  • Trợ cấp đau ốm 500.000 đồng/người/ lần (theo Nghị định 27/2016/NĐ-CP);
  • Hỗ trợ từ trần hoặc mất tích 2.000.000 đồng/người (theo Nghị định 27/2016/NĐ-CP);
  • Thẻ BHYT do Nhà nước đóng (theo Nghị định 146/2018/NĐ – CP). 

4.3. Việc đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão khi già yếu, có được xem là hành vi vi phạm nghĩa vụ làm con của pháp luật? 

Pháp luật không cấm việc đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão. Tuy nhiên, việc đưa cha, mẹ vào viện dưỡng lao khi già yếu là phù hợp hay không phù hợp sẽ phụ thuộc vào đánh giá trên quan niệm, tư tưởng đạo đức của cá nhân và xã hội.  

Trong quan hệ giữa những thành viên trong gia đình thì việc yêu thương chăm sóc lẫn nhau trở thành một lối sống không thể thiếu của người Việt Nam và việc đảm bảo quyền và nghĩa vụ của cha mẹ con cái là một điều cần thiết, vì mục đích bảo vệ của pháp luật. Do đó, nếu anh/chị vẫn còn thắc mắc đối với vấn đề này thì hãy liên hệ ngay cho LSAT để được hỗ trợ. 

– Diễm Phúc (Được sự cố vấn của LS. Diếp Quốc Hoàng) –

Bài viết hữu ích: